Henry James, Daisy Miller, tłum. J. Olędzka, Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1974.

Daisy Miller autorstwa Henry'ego Jamesa wciągnęła mnie już od pierwszych stron w pełną kontrastów historię młodej dziewczyny, która przeżywa przygody, narażając się na krytykę społeczeństwa z tzw. „wyższych sfer” epoki wiktoriańskiej. Tytułowa bohaterka – Daisy Miller jest niezależną, młodą i frywolną Amerykanką, która wraz z mamą i młodszym bratem wyruszyła na Stary Kontynent, tymczasowo zamieszkując w szwajcarskim miasteczku Vevey, aby odpocząć. Tam poznaje miejską elitę, tzw. „towarzystwo”. Daisy robi to, co jej się podoba, nie zważając na kpinę i naganę widzianą w oczach miejscowego środowiska. Jest swobodna i odważna. Można powiedzieć, że to prekursorka feminizmu i nawet da się ją polubić, jednak ja miałam względem głównej bohaterki mieszane uczucia – wydała mi się bardzo naiwna i irytująca. Portretując Daisy Henry James pokazał kontrast między Amerykanami a Europejczykami, zgrabnie ujmując dylematy, z jakimi bohaterka musi się zmierzyć, będąc „tą obcą” w społeczeństwie głęboko zakorzenionym w tradycjach i konwenansach, samej prezentując amerykańską prostotę i otwartość. Poprzez obserwacje Daisy i jej interakcje z innymi postaciami, autor opisał wpływ zbiorowości na jednostkę, ukazując konflikty między indywidualną potrzebą wolności, a oczekiwaniami społecznymi. Zapewne w czasach, w których książka się ukazała, musiała wywołać wzburzenie, ponieważ James zadał na jej kartach pytania dotyczące konformizmu, presji opinii publicznej i roli płci we wspólnocie. Daisy w swojej niezależności i niezłomności stała się symbolicznym przeciwieństwem przyjętych norm i wartości tamtej epoki. Jej historia pokazuje, jak społeczeństwo często odrzuca tych, którzy nie pasują do narzuconych ram.

Jedną z najmocniejszych stron tej powieści jest styl, w jakim została napisana, wyróżniający się subtelnym humorem, ironią i błyskotliwością. Henry James stworzył obrazy i sytuacje, które są zarówno zabawne, jak i głęboko wzruszające.

Daisy Miller to nie tylko opowieść o tytułowej bohaterce obdarzonej wyjątkowo silną wolą, ale także o społeczeństwie, które nie potrafi zrozumieć i zaakceptować jej odmienności. To historia, która zmusza nas do refleksji na temat naszych własnych przekonań, wyznawanych wartości, umiejętności akceptacji indywidualności i różnic międzykulturowych. Daisy Miller jest ponadczasowa. Polecam.

Henry James – amerykański powieściopisarz i krytyk literacki. Urodził się 15 kwietnia 1843 r. w Nowym Jorku. Zmarł 28 lutego 1916 r. w Londynie. Pochodził z bogatej rodziny, która dzięki fortunie dziadka nie miała problemów finansowych. We wrześniu 1862 r. Henry zapisał się na wydział prawa Uniwersytetu Harvarda, który później porzucił, poświęcając się twórczości literackiej. Pierwszą nowelę opublikował w 1864 r., anonimowo. Od lutego 1869 r. do wiosny 1870 r. James podróżował po Europie, udając się najpierw do Anglii, później do Francji, Szwajcarii i Włoch. Liczne podróże sprawiły, że stał się miłośnikiem kultury europejskiej. Stąd też trwały w jego twórczości motyw konfrontacji między Ameryką a Starym Kontynentem oraz konflikt między dobrem, a złem. Twórczość Henry'ego Jamesa dzieli się na trzy okresy. W pierwszym skupiał się na Amerykanach – tu np. A Passionate Pilgrim, Daisy Miller czy Portret damy (The Portrait of a Lady), w drugim opisywał angielskie społeczeństwo (m.in. w powieści What Maisie Knew przedstawił je z perspektywy dziecka), w trzecim pisał najbardziej złożone dzieła jak np. Ambasadorowie (The Ambassadors) o europejskim i amerykańskim społeczeństwie.

• redakcja(at)bibliotekarzopolski.pl